انواع غذا در طب اسلامی

انواع غذا در طب اسلامی ، ذوالخاصیه ، دوای مطلق دوای گیاهی

غذای دارویی

تاثیر آن به ماده و کیفیت هردو است

بعد از تاثیر حرارت غریزی از آن خلطی بدست میآید که اندام ها و اجزاء میتوانند از آن تغذیه کنند و اندکی هم میتواند با کیفیت خود بر روی مزاج بدن تاثیر بگذارد

به طور کلی اول بدن را تغذیه میکند بعد از آن اندکی مزاج را تغییر میدهد

مثل کاهو و ماءالشعیر، خیار بادرنگ، کدو، هندوانه، خربزه، انگور، خرفه، اسفناج، بابونه، شبت و شلغم و چغندر و کلم و ماش و عدس و نخود و لوبیا و…..

غذای ذوالخاصیه

تأثیر غذای ذوالخاصیه به ماده و صورت است اما ماده غالب است

مثل روغن گوسفند و گاو و شیر با مغز گردو و امثال اینها که باوجود تغذیه بدن، احداث تفریح و دفع سمیت میکند

دوای مطلق

تاثیر آن در بدن فقط به کیفیت (مزاج) است و ماده آن قابلیت غذائیت بدن را ندارد

یعنی بعد از آن که حرارت غریزی بر روی آن اثر کرد تبدیل به صورت خلطی نمیشود، بلکه دوا بر کیفیت بدن غلبه میکند و کیفیت بدن را متناسب با کیفیت خودش تغییر میدهد.

مثلا گرم تر یا ترتر یا سردتر یا خشک تر میکند به صورت مفرد یا مرکب ( مرکب: مثلا گرم و خشک یا سرد و تر و…..)

مثل زنجبیل، فلفل، نیلوفر، بزر رازیانه و….

غذای دارویی

تاثیر آن در بدن به کیفیت و ماده هر دو است

بعد از تاثیر حرارت غریزی روی آن، اول روی مزاج تاثیر میگذارد و مزاج را تغییر میدهد پس از آن اندکی هم خلط که قابلیت غذاییت داشته باشد با کیفیتی غالب بر کیفیت بدن تولید میکند

مانند

تره، نعناع، برگ کاسنی، سیر، پیاز، توت، آلو، اکثر میوه ها و سبزی ها و بزرها (تخمها) مثل بزر خیار، خربزه هندوانه و امثال اینها

دوای ذوالخاصیه

تاثیر آن به کیفیت و صورت است مثل پادزهر حیوانی و جَدْوار و حب الغار که با وجود پادزهری و دفع سم باعث افزایش حرارت در بدن میشود

غذا و دوای ذوالخاصیه

تأثیر آن به ماده و کیفیت و صورت است مثل سیب که با وجود تغذیه و احداث اندکی کیفیتی غالب بر بدن، تفریح و سرور می آورد (مفرح است)

سم مطلق

تاثیر آن در بدن مخالف و ضد تاثیر پادزهر است و خیلی سریع حرارت غریزی و ارواح و قوا را فاسد و فانی میکند و فرصت فعل و انفعال نمیدهد مثل زهر افعی و مارهای قوی که گزیدن آن فی الفور کشنده است

دوای سمی

تاثیر آن به کیفیت و صورت نوعیه است.
بعد از تاثیر اثر سمیّت، کیفیتی غالب بر مزاج بدن ایجاد میکند مثل بنج سیاه

غذای دارویی سمی

تاثیر آن به ماده و کیفیت و صورت هر سه میباشد

یعنی بعد از تاثیر غذاییت و تاثیر در مزاج احداث سمیت میکند

مثل گوشت مارها و سایر گوشت های سمی و گیاهان سمی

دوای مسهل ذوالخاصیه (مسهل قوی)

تاثیرش به کیفیت و صورت است و قوت مسهله آن در کمال قوت و شدت است و برای مصرف باید اصلاح شود، بعد از اصلاح و ورود در بدن و تاثیر و تاثر، به فضاها و سطوح و عروق و اعماق بدن نفوذ میکند و به اخلاط و رطوبات رقیق و غلیظ میچسبد و با آنها مخلوط میشود و اکثر آنها را به صورت تبخیر و عرق و ذوب کردن و قطعه قطعه کردن و…. دفع میکند و بعضی را هم تحلیل میکند مثل سقمونیا که با کیفیت (مزاج) ایجاد حرارت میکند و به صورت نوعیه دفع صفرا و بلغم میکند یا بقیه ادویه مسهله قوی مثل ماذریون دند و خربق و….

دوای مسهل

تاثیرش از مسهل ذوالخاصیه اندکی کمتر است و برای مصرف نیازی به اصلاح بسیار ندارد مانند سنای مکی، تربد و هلیلجات و امثال اینها

سنای مکی را با گل سرخ (گل محمدی) و تربد را با چرب کردن و هلیلجات را با روغن بادام اصلاح میکنند

دوای ملین

تاثیر ملین از داروی مسهل هم ضعیف تر است و فقط به اخلاط و رطوبات موجود در معده و روده ها همین حوالی میچسبد و آنها را دفع میکند و زیاد قدرت نفوذ ندارد

مثل فلوس، ترنجبین و شیرخشت و شکر سرخ و تمبر هندی و آلو و امثال اینها

البته در بین ملین ها هم بعضی هاشون نیاز به اندکی اصلاح دارند مثل فلوس که با روغن بادام یا روغن گل سرخ چرب میکنند تا به معده و روده ها نچسبد و ایجاد زخم و…. نکند

ترجبین و شیرخشت و سایر ملین هایی که گفته شد نیاز به اصلاح ندارند.

همانطور که ادویه صفات خاص خودش را دارد مثل تسخین و تبرید و…… که توضیح‌اش را در پست قبلی دادم

غذا هم صفات و تقسیم بندی خاص خودش را دارد

انواع غذا در طب اسلامی

انواع غذا در طب اسلامی غذا به 18 بخش تقسیم میشود

• صالح الکیموس
• فاسدالکیموس یا (ردی الکیموس)
• که هر دو مورد فوق به 3 بخش زیر تقسیم میشود
• لطیف
• کثیف
• متوسط
• و باز به 3 قسمت زیر تقسیم میشود
• کثیرالغذا
• قلیل الغذا
• متوسط الغذا

هرکدام از این بخش ها به چه معنی است؟

صالح الکیموس

از آن خونی طبیعی و صاف (خلط دم) تولید میشود که اخلاط دیگر در آن مخلوط نیست مگر مقدار کمی که لازمه بدن است

فاسد الکیموس

دقیقا بر خلاف صالح الکیموس است یعنی اخلاط نا صالح و غیر معتدل تولید میکند، و مصرف زیاد این غذاها باعث بیماری میشود

کثیرالغذا

خون زیادی از آن تولید میشود

قلیل الغذا

خون کمی از آن تولید میشود

لطیف

غذایی که بعد از تاثیر حرارت غریزی به سرعت هضم شده و آماده مصرف میشود

مثل زرده تخم مرغ عسلی

کثیف

یعنی دارای تراکم بالا، فشرده

قوه مدبره برای هضم این غذا باید تلاش بیشتری کند، این دسته از غذاها خون بیشتری تولید میکند و برای افرادی که فعالیت زیاد یا کارهای سنگین بدنی انجام میدهند مناسب است مثل کارگران

 اینستاگرام ما>>

صفحه اصلی>>